Let op met groene claims. Europa brengt de Green Claims Directive in stelling

De Europese Commissie kwam in 2021 tot de vaststelling dat van een heel aantal websites van bedrijven uit verschillende sectoren er in meer dan 42% van de gevallen redenen waren om aan te nemen dat groene claims als ‘greenwashing’ konden bestempeld worden (https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/IP_21_269).

Greenwashing, het misleidend adverteren van producten of bedrijven als milieuvriendelijk terwijl dit niet het geval is, werd dus steeds urgenter in de context van klimaatverandering en milieubescherming.

De Europese Commissie heeft daarom op 23 maart 2023 een nieuwe norm aangekondigd voor de bestrijding van greenwashing binnen de EU, met name de Green Claims Directive (link). De nieuwe EU-norm is bedoeld om consumenten te beschermen tegen valse of misleidende claims met betrekking tot de milieu-impact van producten.

Bedrijven in sectoren als food&beverage zullen veel aandacht moeten besteden aan deze regelgeving, aangezien consumenten steeds meer belang hechten aan duurzaamheid bij het kiezen van (bijvoorbeeld) voedingsmiddelen en dranken.

Wat is een groene claim?

De nieuwe regels zullen van toepassing zijn op alle “uitdrukkelijke milieuclaims die handelaren in het kader van handelspraktijken van ondernemingen jegens consumenten over producten of over handelaren doen”.

Daarbij zijn een aantal zaken relevant.

  • De nieuwe EU-norm heeft alleen betrekking op producten en handelaren van producten, en dus niet op diensten. Omdat het een voorstel van richtlijn betreft, kan niet worden uitgesloten dat lidstaten de reikwijdte van regelgeving voor milieuclaims zullen uitbreiden naar diensten.
  • Milieuclaims worden gedefinieerd als een niet verplichte boodschap (in welke vorm dan ook) in de context van een commerciële communicatie, waarin gesuggereerd wordt dat een product of handelaar (i) een positief effect op het milieu heeft, (ii) minder schadelijk voor het milieu is dan andere vergelijkbare producten of (iii) het effect op het milieu in de loop der tijd is verbeterd. Denk aan slogans als “diervriendelijk”, “biologisch afbreekbare verpakking”, “Carbon-neutral” of “duurzame visvangst”.
  • De nieuwe EU-norm zal enkel gelden voor ‘vrijwillige milieuclaims’. Verplichte claims waarop specifieke regelgeving van toepassing is, vallen buiten de reikwijdte van de Green Claims Directive (bijvoorbeeld het energie-efficiëntielabel dat aan huishoudelijke apparaten wordt gegeven).
  • Verder moet onderscheid gemaakt worden tussen ‘uitdrukkelijke milieuclaims’ en ‘vergelijkende milieuclaims’. Met een uitdrukkelijke milieuclaim wordt een claim in tekstvorm bedoeld of een claim die is opgenomen in een duurzaamheidslabel- of keurmerk. Een vergelijkende milieuclaim stelt of suggereert dat een product of onderneming beter of slechter presteert dan andere vergelijkbare producten of onderneming.

 

Wat zijn de voornaamste voorstellen in de Green Claims Directive?

De Europese Commissie heeft een reeks voorstellen gedaan:

  • Groene claims moeten gebaseerd zijn op een daadwerkelijke beoordeling die voldoet aan minimale eisen. Uit deze eisen vloeit o.a. voort dat groene claims wetenschappelijk te bewijzen zullen moeten zijn.
  • Groene claims kunnen alleen betrekking hebben op milieueffecten die volgens de eisen zijn beoordeeld en als “significant” voor het product of het bedrijf zijn aangemerkt.
  • Groene claims moeten vergezeld gaan van informatie over de onderbouwing ervan, hetzij in fysieke vorm, hetzij door middel van een weblink, QR-code of iets gelijkwaardig. Dit betekent dat bedrijven die groene claims maken hun verpakkingen wellicht moeten heroverwegen.
  • Bedrijven die groene claims maken, moeten hun groene claims door een officiële instantie laten verifiëren en als conform laten certificeren voordat de claims openbaar worden gemaakt (het “conformiteitscertificaat”).
  • Vergelijkende groene claims kunnen alleen worden gebruikt als zij kunnen worden onderbouwd op basis van gelijkwaardige informatie en gegevens.
  • De richtlijn bevat veel bepalingen over de handhaving van de nieuwe regels. De lidstaten zullen bevoegde autoriteiten moeten aanwijzen die verantwoordelijk zijn voor de handhaving en het sanctioneren bij inbreuken.

De financiële consequenties van overtredingen zijn aanzienlijk. Bedrijven die zich schuldig zouden maken aan ‘greenwashing’ riskeren boetes tot 4% van hun jaarlijkse omzet.

 

Waarom is de Green Claims Directive van belang?

Deze norm zal bedrijven verplichten om transparanter te zijn over hun milieuprestaties en om groene beweringen over bijvoorbeeld CO2-uitstoot, duurzame landbouwpraktijken en verpakkingen te onderbouwen met feitelijke gegevens.

Voor vele sectoren biedt dit zowel uitdagingen als kansen. Bedrijven die daadwerkelijk duurzaamheid nastreven, zullen een concurrentievoordeel hebben door hun geloofwaardige claims. Aan de andere kant zullen bedrijven die greenwashing gebruiken om consumenten te misleiden, geconfronteerd worden met strenge sancties en reputatieschade.

Bedrijven actief in de voedingsector maar ook tal van andere sectoren dienen zich bewust te zijn van de brede reikwijdte van greenwashing en moeten hun groene claims kritisch onder de loep nemen.

 

Inwerkingtreding?

De Green Claims Directive zal na de goedkeuring van zowel het Europees Parlement als de Raad in werking treden. De verwachting is dat dit in de loop van februari-maart 2024 zal gebeuren. Lidstaten krijgen na inwerkingtreding 18 maanden de tijd om de nieuwe wetgeving om te zetten in hun nationale consumentenrecht.

Door op de hoogte te zijn van de voorgestelde veranderingen, kan je vermijden dat je onbewust in strijd bent met toekomstige regels. Dit minimaliseert het risico op sancties en reputatieschade als gevolg van mogelijke greenwashing.

 

 

Voor meer informatie over deze regelgeving kan u zich richten tot Charles Claeys.

Dit artikel werd geschreven door

Op zoek naar advies rond een bepaald onderwerp?

We begeleiden je naar de juiste persoon of team.