Achtergrond en context
De fiscale wetgeving voorziet in een gunstige behandeling van inkomsten die worden ontvangen n.a.v. de overdracht van of het verlenen van een licentie op auteursrechtelijk beschermde werken (art. 17, §1, 5° WIB92). Deze inkomsten zijn, onder bepaalde voorwaarden, slechts belastbaar aan 15%, na aftrek van forfaitaire kosten.
Met ingang van 1 januari 2023 werd het fiscaal regime voor vergoedingen n.a.v. de overdracht van of verlening van een licentie op auteursrechtelijk beschermde werken grondig hervormd. Eén van de wijzigingen betrof een nauwere omschrijving van het “auteursrechtelijk beschermd werk”. Voortaan komen enkel:
- de beschermde werken in aanmerking die bedoeld zijn in boek XI, titel 5 van het Wetboek Economisch Recht, en;
- die betrekking hebben op originele werken van letterkunde of kunst, zoals bedoeld in art. XI.165 WER of op prestaties van uitvoerende kunstenaars zoals bedoeld in art. XI.205 WER.
Er bestond grote onduidelijkheid of software ook onder deze definitie valt. Tijdens de parlementaire voorbereidingen deed de minister van Financiën alvast enkele verklaringen waaruit zou blijken dat dit niet het geval zou zijn. De Dienst Voorafgaande Beslissingen volgt trouwens dit standpunt (ruling nr. 2023.0659, 3 oktober 2023).
Enkele IT-ondernemingen dienden vervolgens een vernietigingsberoep in bij het Grondwettelijk Hof om dit onderscheid in behandeling aan te klagen. Dit leidde immers tot een verboden discriminatie.
Overwegingen van het Hof
In het arrest van 16 mei 2024 oordeelde het Grondwettelijk Hof echter dat er geen sprake is van een verboden discriminatie.
Het Grondwettelijk Hof oordeelde dat er wel degelijk een onderscheid in behandeling wordt gemaakt. De wetgever zou inderdaad de intentie hebben gehad om computerprogramma’s (zijnde met werken van letterkunde gelijkgestelde werken) uit te sluiten van het toepassingsgebied van de nieuwe bepaling.
Dit onderscheid berust evenwel op een pertinent criterium, rekening houdende met het doel van de regeling. De wetgever zou namelijk tot doel gehad hebben om terug te keren naar de oorspronkelijke doelstelling van de regeling, nl. een passend regime voorzien voor inkomsten die op onregelmatige en wisselvallige wijze verkregen worden n.a.v. artistieke activiteiten. En dergelijke wisselvalligheid zou niet bestaan voor de IT-sector. De ontwikkeling van computerprogramma’s zou eerder kaderen in stabiele economische realisaties.
Gevolgen voor de praktijk
Vanuit een juridisch oogpunt valt er heel wat te zeggen over deze uitspraak. Maar de toon is duidelijk gezet. Inkomsten verkregen n.a.v. de overdracht of het verlenen van een licentie op computerprogramma’s zouden niet in aanmerking komen van het fiscaal gunstregime.
Maar dit betekent niet dat de IT-sector volledig zou zijn uitgesloten van deze regeling. Immers creëren zij, naast computerprogramma’s, ook andere werken die auteursrechtelijk beschermd zijn. En hiervoor kan het fiscaal gunstregime wel toegepast worden. De Dienst Voorafgaande Beslissingen heeft zo al positieve rulings afgeleverd wat betreft marketeers (ruling nr. 2023.0888, 30 januari 2024), webdesigners en grafische designers (ruling nr. 2023.0936, 16 januari 2024). Een gedetailleerde analyse is dan ook vereist van de prestaties die men verricht en de werken die men creëert.
Sinds enkele jaren verricht de fiscus ook gerichte controles m.b.t. het fiscaal regime voor auteursrechten. Uit de praktijk blijkt dat de fiscus ook al verwijst naar bepaalde verklaringen of beperkingen van het nieuwe regime (sinds 2023), terwijl de controle het oude regime betreft. Het kan worden verwacht dat dit voortaan nog meer het geval zal zijn. Maar in de mate dat de controle betrekking heeft op inkomstenjaar 2022 of vroeger, zijn deze verklaringen niet relevant. Het is dan ook aangewezen om hiervoor voldoende waakzaam te zijn.
Heeft u meer vragen over de impact van dit arrest of over het fiscaal regime voor auteursrechten? Aarzel niet om Luk Cassimon (luk.cassimon@monardlaw.be), Wylma Gashi (wylma.gashi@monardlaw.be) of uw gewoonlijke contactpersoon te contacteren!
