Update en grondige wijziging van de consumentenregelgeving

De voortschrijdende ontwikkeling van de elektronische handel en nieuwe digitale instrumenten noopte de wetgever ertoe de bestaande regels inzake consumentenbescherming te moderniseren. Met de zgn. Omnibus-richtlijn tracht de Europese wetgever hieraan tegemoet te komen door een update van de regelgeving inzake consumentenbescherming.

De nieuwe regelgeving zorgt voor een modernisering van reeds bestaande regels, maar ook voor de verduidelijking van een aantal lacunes, die onder meer hun basis vonden in verouderde regelgeving die nog niet aangepast was aan de digitale realiteit.

Deze regels zijn enkel van toepassing in zgn. “business-to-consumer” relaties (B2C) waarbij de consument de partij is die optreedt buiten elke handels- of beroepsactiviteit. Zij geldt zowel voor de handel in fysieke goederen als producten met digitale elementen (bv. e-reader, smartphone, navigatiesystemen) als digitale diensten (bv. cloudopslag, streaming).

De wetgever stelt de geïnformeerde consument centraal. De algemene informatieplicht wordt bij digitale diensten uitgebreid. Er wordt een bijzondere regeling ingevoerd voor consumenten-reviews: zo is het  verboden (betaalde) derde partijen in te zetten om (valse) beoordelingen te geven voor een product of dienst. Er moet degelijk gegarandeerd worden dat consumentenbeoordelingen slechts afkomstig kunnen zijn van consumenten die wel degelijk het product of de diensten hebben aangeschaft. Dergelijke praktijken komen onder de zgn. “zwarte” lijst van oneerlijke handelspraktijken, nl. handelspraktijken die onder alle omstandigheden als oneerlijk worden beschouwd.

Voor onlinemarktplaatsen zoals e-Bay en Amazon bijvoorbeeld gelden bijzondere informatieverplichtingen. Zo moeten onlinemarktplaatsen de consument informeren omtrent de identiteit van de verkopers bij wie de consumenten via hun platform producten kunnen aankopen, en meer specifiek of deze verkopers ondernemingen dan wel consumenten zijn. Als de verkoper een consument is, dan moet de onlinemarktplaats de consument erop wijzen dat de consumentenbescherming niet geldt. Ze moeten de consument eveneens inlichten over de parameters die gebruikt worden voor de rangschikking van de resultaten in het kader van een zoekopdracht. Als er bijvoorbeeld betaald wordt om een bepaald product een hogere rangschikking te geven, dient dit vermeld te worden. Een inbreuk op deze verplichting behoort ook tot de voormelde ‘zwarte lijst’ van oneerlijke en dus verboden handelspraktijken.

Een bijkomende vernieuwing is de verplichting van een duidelijke referentieprijs bij aankondigingen van prijsverminderingen. De vorige prijs of referentieprijs is de laagste prijs toegepast in de periode van 30 dagen voor de aankondiging van de prijsvermindering. De bedoeling is consumenten te beschermen tegen misleidende aankondigingen waarbij kunstmatig hoge prijzen worden gehanteerd als referentieprijs. Dit betekent bijvoorbeeld dat vanaf de volgende soldenperiode dus een verplichte vermelding van een duidelijke referentieprijs zal gelden. Deze referentieprijs moet onmiddellijk zichtbaar zijn en bijvoorbeeld niet door het scannen van een QR-code.

Tenslotte wordt het sanctieapparaat aangescherpt. Er kan een strafrechtelijke geldboete opgelegd worden van 4% van de jaaromzet van de betrokken onderneming. Bij het opleggen van de sancties moet wel rekening worden gehouden met een niet-limitatieve lijst van indicatieve criteria, zoals bijvoorbeeld de aard, de ernst, de omvang en de duur van de inbreuken, evenals het bestaan van eerdere inbreuken.

De wet ter omzetting van de Omnibusrichtlijn werd op 5 mei 2022 goedgekeurd door de plenaire vergadering van de Kamer en trad op 28 mei 2022 in werking. Dit valt quasi samen met de inwerkingtreding van de nieuwe regels inzake consumentenkoop die op 1 juni 2022 in werking traden en die de regels inzake conformiteit en garantie verder aanscherpen en moderniseren. Deze regels vullen elkaar dan ook aan. Deze worden besproken in Onze Nieuwsbrief “Nieuwe regels voor consumentenkoop en overeenkomsten met betrekking tot digitale inhoud en diensten”.

Indien consumenten tot uw cliënteel behoren, raden wij u aan een review uit te voeren van uw business proces (bv. aanpassing webshop, algemene voorwaarden, overeenkomsten en marketing materiaal etc.).

Net daarom zullen wij voormelde nieuwigheden nader belichten in toekomstige nieuwsbrieven, zodat u helemaal up-to-date bent.

Dit artikel werd geschreven door

Op zoek naar advies rond een bepaald onderwerp?

We begeleiden je naar de juiste persoon of team.