Wie is eigenaar van de rechten op creaties ontwikkeld door mijn werknemers?

Die vraag moet geval per geval beantwoord worden, meer bepaald in functie van het soort van de creatie.

Auteursrecht – werknemer

Het auteursrecht op een creatie geldt voor de persoon die het werk heeft gecreëerd. Dat betekent dat de werknemer-creator dus altijd de eigenaar is van de auteursrechten op creaties die hij ontwikkelt in de uitvoering van zijn arbeidsovereenkomst. Die auteursrechten kan hij wel deels overdragen (enkel de vermogensrechten op zijn auteurswerken kan hij overdragen aan zijn werkgever). De overdracht van alle of een deel van de vermogensrechten moet echter uitdrukkelijk worden bepaald in de arbeidsovereenkomst of in een afzonderlijke overeenkomst tussen werkgever en werknemer. Het feit dat je loon aan de werknemer-creator betaalt, is niet voldoende om die rechten te verkrijgen. Het is bovendien noodzakelijk dat de creatie van het werk binnen het toepassingsgebied van de arbeidsovereenkomst valt.

Modellen, databanken en computerprogamma’s – werkgever

Wanneer een werknemer een tekening of model ontwerpt in de uitoefening van zijn functie, wordt de werkgever als ontwerper ervan beschouwd, tenzij anders overeengekomen. Indien dit model of deze tekening ook auteursrechtelijke bescherming kan genieten, komt het auteursrecht erop ook toe aan de werkgever.

Wat betreft computerprogramma’s die door werknemers worden gemaakt bij de uitoefening van hun taken, verkrijgt in principe enkel de werkgever de vermogensrechten ervan. De werkgever en de werknemer kunnen hiervan wel afwijken bij overeenkomst. Ook op databanken die in de niet culturele nijverheid zijn gemaakt door werknemers bij de uitoefening van hun taken, is deze regel van toepassing. De regeling geldt niet voor de bestuurder of oprichter van de onderneming die de software heeft ontwikkeld en die niet als werknemer staat ingeschreven. Daar kunnen contractuele afspraken een oplossing bieden.

Octrooien

Is de creatie een uitvinding, dan voorziet de Belgische wetgeving inzake octrooien helaas niet wie de eigenaar is van de rechten op de octrooieerbare uitvindingen die een werknemer doet in het kader van een arbeidsovereenkomst. Hier geldt dus het principe van contractsvrijheid en dus beslissen werkgever en werknemer over het lot van die uitvinding, bij voorkeur in de arbeidsovereenkomst of een bijvoegsel daaraan. De wet bepaalt enkel in algemene zin dat het recht op een octrooi toekomt aan de uitvinder of aan zijn rechtverkrijgende. Het is dan ook aangewezen om een duidelijke clausule in de arbeidsovereenkomst op te nemen met betrekking tot de vermogensrechten op deze uitvindingen. Is er geen overeenkomst, dan wordt bij geschillen gekeken of het een dienstuitvinding betreft, een afhankelijke uitvinding of een onafhankelijke/vrije uitvinding.