Vandaag heeft het Europese Hof van Justitie uitspraak gedaan over de vraag van het Belgische Grondwettelijk Hof of de Arco-waarborgregeling verenigbaar is met het Europees recht.
Monard Law vertegenwoordigt in deze zaak de belangen van een aantal Dexia-aandeelhouders. Monard Law ligt aan de start van de procedures die de hele ARCO-regeling op de helling hebben gezet.
Beknopt
Het Grondwettelijk Hof had het Hof van Justitie gevraagd om te antwoorden op 2 vragen :
-
Voldoet de ARCO-waarborgregeling aan de Europese regels die gelden voor overheidswaarborgen van spaardeposito’s ?
-
Is de ARCO-waarborgregeling verboden staatssteun ?
In haar arrest beantwoordt het Hof van Justitie deze 2 vragen uitvoerig en formuleert daarbij 3 conclusies :
-
de beleggingen in ARCO-aandelen zijn geen spaardeposito’s
-
de Belgische regering mag een garantieregeling uitwerken voor beleggingen in vennootschappen in de financiële sector op voorwaarde dat ze daarmee het spaarwaarborgstelsel als geheel niet ondergraaft
-
de waarborg vormde voor de ARCO vennootschappen een verboden staatssteun die bovendien niet correct was aangemeld
Geen spaarproduct
In de procedures argumenteerden de Belgische Staat en de Arco-vennootschappen dat beleggingen in de ARCO-aandelen te vergelijken zijn met een spaarproduct en daarom door de overheid mochten gewaarborgd worden. Het Hof van Justitie maakt komaf met dit argument. Er zijn twee redenen waarom ARCO-aandelen geen spaarproduct kunnen zijn :
-
Enerzijds zijn het aandelen in een vennootschap, die horen tot het eigen vermogen van de ARCO-vennootschappen. Deposito’s daarentegen zijn gelden die spaarders toevertrouwen aan een vennootschap zonder dat die gelden in haar vermogen vallen.
-
Anderzijds zijn de ARCO-vennootschappen zelf geen kredietinstellingen, die aan derden kredieten verschaffen.
Het Hof besluit dat de ARCO-waarborgregeling derhalve niet te beschouwen is als een depositogarantie waarop de Europese richtlijn van toepassing is.
Daaruit leidt het Hof af dat de ARCO-waarborgregeling op zichzelf niet door deze regels verboden wordt. Het Hof aanvaardt zelfs dat de Belgische overheid zo’n waarborg mag verlenen, maar dan op de strikte voorwaarde dat ze daarmee het spaargarantiestelsel als geheel niet ondergraaft.
Of dit het geval is voor de ARCO-waarborgregeling zal moeten uitgemaakt worden door het Grondwettelijk Hof. Het Hof van Justitie wijst er wel al op dat er daarbij rekening mee moet worden gehouden dat de ARCO-vennootschappen nog maar zeer kort voor hun vereffening in het garantiestelsel gestapt zijn, zodat zij nooit in de financiering ervan hebben bijgedragen.
Verboden staatsteun
Na een onderzoek van alle voorwaarden komt het Hof van Justitie tot de conclusie dat de waarborg voor de ARCO beleggingen staatssteun is, waardoor de ARCO-vennootschappen een competitief voordeel kregen.
Het Europees recht verbiedt dergelijke staatssteun. Het Hof stelt bovendien vast dat de waarborg niet correct was aangemeld bij de Europese instanties om als staatssteun aanvaardbaar te zijn.
Wat is het gevolg van dit arrest ?
Het dossier verhuist terug naar het Belgische Grondwettelijk Hof. Dit Hof zal moeten oordelen of de waarborgregeling verenigbaar is met de Grondwet. Het Hof is daarbij gebonden door de uitspraak van het Europees Hof van Justitie. Het Grondwettelijk Hof kan daarom niet meer voorbij aan de vaststelling dat de aandelen in de ARCO-vennootschappen geen spaarproducten zijn.
Het Grondwettelijk Hof zal bovendien moeten oordelen of de ARCO garantieregeling, het spaargarantiestelsel als geheel kon ondergraven.
Als het Grondwettelijk Hof haar arrest heeft uitgesproken, komt ook de Raad van State nog aan de beurt. De Raad van State moet in dit dossier het eindarrest uitspreken over het al dan niet voortbestaan van de waarborgregeling, tenzij de Belgische Staat overheid niet langer zou aandringen en uit eigen beweging de ARCO-waarborgregeling zou afschaffen of aanpassen.
De griffie van het Hof van Justitie zal het arrest op de website publiceren onder de link:
Naar verwachting wordt deze link actief in de loop van de dag
Wouter Moonen Erik Monard Koen Geelen
Monard Law advocaten
