1. Belangrijkste elementen uit de ‘Omnibus voor defensiegereedheid’:
Versnelde vergunningsprocedures voor defensieprojecten
De Europese Commissie stelt een nieuwe verordening voor, gericht op versnelde vergunningsprocedures in defensieprojecten. De Commissie erkent dat het realiseren van faciliteiten, infrastructuur en activiteiten in verband met defensiegereedheid vaak een langdurig en omslachtig proces inhoudt.
Om hieraan tegemoet te komen stelt de Commissie een ontwerp van verordening voor, die voorziet dat:
- De lidstaten een centraal aanspreekpunt aanstellen, dat onder meer verantwoordelijk is voor het faciliteren en coördineren van het vergunningverleningsproces voor defensieprojecten;
- Alle communicatie over de vergunningsaanvraag via dit centrale aanspreekpunt moet verlopen;
- De vergunningsprocedures aanzienlijk worden versneld en niet meer dan 60 dagen in beslag mogen nemen. Het voorstel houdt in dat, als er binnen deze termijn geen beslissing is meegedeeld, de vergunning wordt geacht te zijn verleend.
Minder administratieve lasten in het kader van het Europees Defensie Fonds (EDF)
De Commissie voorziet een soepeler subsidieproces voor EDF-projecten. Hiermee wenst de Commissie innovatie en ontwikkeling op een meer efficiënte manier te ondersteunen.
Versnellen van de grensoverschrijdende overdracht van defensieproducten
De Europese Commissie stelt wijzingen voor die ertoe moeten leiden dat het eenvoudiger en sneller wordt om producten in de defensie-sector binnen de EU over te dragen naar andere Lidstaten.
Richtsnoeren voor investeringen in defensie en ESG
Momenteel moet bij het nemen van investeringsbeslissingen in de financiële sector rekening worden gehouden met overwegingen op het gebied van milieu, maatschappij en goed bestuur (ESG). De insteek hiervan is onder meer dat er meer wordt geïnvesteerd in duurzame economische activiteiten en projecten. Daarbij rijst dan klassiek de vraag in welke mate investeringen in de defensiesector verenigbaar zijn met deze duurzaamheidsoverwegingen.
De Commissie verduidelijkt nu dat het EU-kader voor duurzame financiering verenigbaar is met investeringen in de defensiesector. De Commissie meent dat het huidige kader geen beperkingen stelt aan de financiering van welke sector dan ook, met inbegrip van de defensiesector, en moedigt investeringen in deze sector aan. De inpasbaarheid met duurzaamheidsoverwegingen kan dan, zoals steeds, geval per geval worden beoordeeld.
Substantiële wijzigingen voor overheidsopdrachten in de defensiesector
Naast de hierboven besproken initiatieven, voorziet de Europese Commissie een wijziging van de Richtlijn voor overheidsopdrachten in de defensiesector. Deze wijzigingen worden afzonderlijk besproken in titel 2 hierna.
2. Nieuwe richtlijn ter herziening van de huidige richtlijn voor overheidsopdrachten voor defensie en veiligheid
Als onderdeel van de voorgestelde maatregelen, heeft de Europese Commissie een ontwerp van nieuwe richtlijn voorgesteld tot wijziging van de bestaande Richtlijn 2009/81/EG voor overheidsopdrachten in het defensie- en veiligheidsgebied.
Het ontwerp van de nieuwe Richtlijn beoogt een betere aansluiting bij de realiteit van defensiemarkten en technologische ontwikkelingen. De Commissie stelt een sterkere, meer geïntegreerde Europese defensiemarkt als doelstelling voorop.
De volgende wijzigingen springen alvast in het oog:
- Verhogen van de drempelbedragen
De maximale waarde van overheidsopdrachten waarvoor geen aanbestedingsprocedure moet worden georganiseerd, wordt verhoogd. Voor leveringen en diensten stijgt de drempel van € 443.000 naar € 900.000. Voor opdrachten voor werken stijgt de drempel van €5.538.000 naar €7.000.000. Dit zou betekenen dat gevoelig meer opdrachten zonder voorafgaande overheidsopdrachtenprocedure kunnen worden toegewezen.
- Stimulering van gezamenlijke aanbestedingen
De ontwerp-richtlijn bevat een specifieke bepaling die de praktijk van gezamenlijke aanbestedingen van verschillende Lidstaten reguleert en stimuleert.
- Invoering van de openbare procedure, het dynamisch aankoopsysteem en innovatieve partnerschappen voor overheidsopdrachten op het vlak van defensie- en veiligheid.
- Uitbreiding van de toepassingsvoorwaarden van de onderhandelingsprocedure zonder bekendmaking
De laagdrempelige en flexibele onderhandelingsprocedure zonder voorafgaande bekendmaking zal volgens het voorstel kunnen worden toegepast wanneer de opdracht het gevolg is van een onderzoeks- en ontwikkelingsproject.
Daarnaast zou het tijdelijk mogelijk worden om de onderhandelingsprocedure zonder bekendmaking voor “off-the-shelf” producten toe te passen. Deze uitzondering wordt voorzien voor de aankoop van identieke defensieproducten of van producten die slechts geringe wijzigingen ondergaan, uitgevoerd door ten minste drie Lidstaten. Deze opdrachten moeten dan wel voor 1 januari 2031 worden gesloten.
- Verlenging duur raamovereenkomsten
De regels met betrekking tot raamovereenkomst zullen worden verduidelijk en de maximumduur van een raamovereenkomst wordt verlengd van 7 jaar naar 10 jaar.
*
Alle hierboven besproken voorstellen van de Commissie moeten in het Europees Parlement en de Raad worden onderhandeld en zijn met andere woorden nog niet definitief.
Een overzicht van de huidige aanbestedingsregels in overheidsopdrachten voor Defensie, is hier terug te vinden.
Deze bijdrage beoogt geen volledigheid of juridisch advies te verschaffen. Heeft u opmerkingen of vragen in een specifiek dossier? Neem dan contact op met Thomas Christiaens of Manon De Weser. Zij helpen u graag verder!
